St. Laurentiuskerk

Adres kerk:
Verdronkenoord 68,
1811 BG Alkmaar.

Locatiekantoor Matthias-Laurentius (tevens parochiekantoor St. Dominicus)
Verdronkenoord 66, 1811 BG Alkmaar, 072 5112396

Email:
matthiaslaurentius@dominicusparochie.nl (vragen van algemene aard voor de locatie)
leden.matthiaslaurentius@dominicusparochie.nl (ledenadministratie)
penning.matthiaslaurentius@dominicusparochie.nl (alleen vragen van financiële aard)

Rekeningnummer locatie:
NL11 RABO 0149 8477 85 t.n.v. R.K. St. Dominicusparochie Alkmaar

Voor contact met het secretariaat, een priester of algemene informatie, kijk bij contact.

Locatie HH. Matthias-Laurentius (kerkgebouwen Sint Laurentiuskerk en Pius X-kerk) 

Dhr. Sverre Klarenbeek, voorzitter

Mevr. Gitta Botman, secretaris

Dhr. Jos Olbers, gebouwen

Dhr. Ruud Scheltinga, financiën

(vacant), algemeen lid

Dhr. Wim van der Laan, beheer H. Pius X

Dhr. Kees Pater, beheer St. Laurentiuskerk

Kijk op de pagina Locatieraden om meer te lezen over de taken van de locatieraad.

In de St. Laurentiuskerk in Alkmaar zien we achter in de kerk een foto van broeder Everardus Witte, ook wel “’t Heilig bruurke” van Megen genoemd.
Deze Everardus Witte, geboren in Hoorn op 25 juli 1868 als Jan Witte, is in 1878 met het hele gezin in Alkmaar komen wonen. Hun kerk was de Laurentiuskerk, en Jan werd daar misdienaar. 
Hij is als tiener te zien op een muurschildering die Alexander Kläsener omstreeks 1880 aanbracht boven de biechtstoel van deken J.H. Ruscheblatt. Deze schildering, die de processie met het H. Bloed uit de tijd voor de komst van de Reformatie voorstelt, toont Witte (links) samen met zijn vriend Evert Rijkenberg (rechts), beiden gekleed als misdienaars en zwaaiend met een wierookvat, gevolgd door een priester (met de gelaatstrekken van Ruscheblatt) die een monstrans vasthoudt. Hij trad later in bij de franciscanen in Wijchen. Er zijn veel gebedsverhoringen aan hem toegeschreven. Na zijn dood in 1950 zijn pogingen gedaan hem zalig te laten verklaren. Dit proces is begin jaren negentig stopgezet op verzoek van de franciscanen.
In 2013 is er door de Megenaar Kees van de Wiel een boek over Everardus Witte geschreven. De titel van het boek luidt: Everardus dichtbij. Het Bruurke van Megen van 1868 tot heden. Het bevat veel informatie in woord en beeld over broeder Everardus. Hoe kan het dat iemand die zo vaak en graag bidt, zo veel contacten met mensen had? Waardoor was hij zo geliefd? Welke invloed speelde de tijd waarin broeder Everardus opgroeide? En wat is er gebeurd in de jaren na zijn dood? Hoe komt het dat nog altijd zoveel mensen vertrouwen in hem stellen? Als u interesse hebt in dit boek, kijk dan op de website van de franciscanen.

Het is een verhaal van heel lang geleden maar het is ook een verhaal van vandaag. Een verhaal over liegen en bedriegen, een slecht geweten en over boete en verzoening. Het speelt zich af in het jaar 1429 in onze stad Alkmaar in de kerk die toen op de plaats van de Grote kerk stond. Het heeft vele duizenden mensen in beweging gebracht en geboeid en dat doet het nog steeds. Dat merkten we ook dit jaar weer toen het Jacobusgenootschap op bezoek kwam in Alkmaar. Dit is het genootschap van mensen uit heel Nederland, die als pelgrim op weg zijn gegaan naar Santiago de Compostella, naar het graf van de heilige Jacobus. Zij kwamen vol nieuwsgierigheid naar de St Laurentiuskerk aan het Verdronkenoord om het verhaal te horen en de reliek te zien.

Het verhaal begint in de tijd van de Hoekse en Cabeljause twisten. Deze kennen we uit onze vaderlandse geschiedenis. Daar vecht een Alkmaarse jonge man mee. Niet omdat hij nu zo graag vecht maar hij heeft een ander doel; hij moet zijn gokschulden afbetalen. Als huurling kan hij goed geld verdienen. Hij vecht en doodt daarbij tegenstanders. Misschien komt het door alle dood en geweld maar als hij terug in Alkmaar is, krijgt hij een roeping om priester te worden. Hij heeft de Latijnse school gevolgd voordat hij naar de oorlog ging en hij kan dus zo aan de priesteropleiding beginnen. Tenminste praktisch wel. Hij vertelt niemand over zijn verleden als huurling. Dan komt de dag waarop hij voor de eerste keer voor mag gaan in de Eucharistie. Vlak voor de consecratie, het moment waarop hij woorden spreekt en het ritueel verricht waardoor God op bijzondere wijze present wordt in brood en wijn, begint hij te trillen. Zijn geweten spreekt. Hij weet dat hij het gebod ‘Gij zult niet doden’ heeft overtreden en dat heeft verzwegen. Dat maakt dat hij niet zuiver staat tegenover God en de kerk. Hij mag geen priester zijn omdat hij mensen heeft vermoord. Er kleeft bloed aan zijn handen. Misschien als hij het had opgebiecht aan de bisschop was er een oplossing geweest maar die kans heeft hij voorbij laten gaan. En nu staat hij daar met de kelk van het eeuwigdurende verbond in zijn handen. Hij gaat ondanks alles door met de consecratie. Hij heft de kelk hoog maar zijn arm trilt zo dat de geconsacreerde wijn op zijn mouw spat. En er klinkt een harde schreeuw door de kerk. Iedereen is in paniek. Wat te doen!

Je kunt door de aanwezigheid van God in de wijn het kledingstuk niet zomaar meer in de was doen. Het stuk stof met de spatten wordt van de mouw afgescheurd en men stopt deze in het tabernakel van een van de altaren in de kerk. In een tabernakel worden ook de overgebleven hosties bewaard na de Mis. Daar is het op de goede plaats.

Het leven neemt weer zijn gewone gang. Volkert en de gelovigen zouden het verhaal hebben kunnen vergeten ware het niet dat er iets bijzonders gebeurde dat met deze situatie te maken had.

Het is al weer een tijd daarna als er een zware storm op zee woedt. Een schipper komt in moeilijkheden en dreigt te verdrinken. Hij begint te bidden, zoals vele mensen doen in geval van nood. Hij ziet ineens een engel in de lucht. De engel houdt een stukje stof in haar handen. Op de stop zijn drie druppels bloed te zien. Dit is een teken. De schipper hoort de engel zeggen; Ga naar Alkmaar en vindt dit stukje stof in het tabernakel. De schipper belooft het. De storm gaat liggen en hij houdt zich aan zijn woord. Aan wal gaat hij naar de kerk in de stad en zegt tegen de priester dat hij in het tabernakel moet kijken omdat daar iets belangrijks ligt. Ze openen alle tabernakels en vinden het stukje stof. Ze herinneren zich het verhaal van Volkert en het morsen van de wijn. Maar miswijn is wit en deze druppels zijn rood als bloed. De katholieken geloven dat tijdens de mis de gewone miswijn miraculeus veranderd in het Bloed van Jezus. Je ziet het niet maar het is wel zo. Het wordt het bloed van het eeuwigdurende verbond tussen God en mens. Dit is een wonder!

Iedereen is opgetogen en vertelt het aan iedereen die het horen wil. Er komen steeds meer mensen naar de stad om met eigen ogen dit stukje stof met de rode druppels bloed te kunnen zien. De stukje stof wordt in een klein doosje met een glazen dekseltje gedaan en een zilveren engel dient als reliekschrijn. Affiches hangen door het land om mensen op te roepen om naar Alkmaar te komen. En dat doen de mensen. Alkmaar wordt een echte pelgrimsstad. Dit gaat allemaal goed tot het jaar 1573. In dat jaar vallen de Geuzen de stad binnen om hem te bevrijden van de Spaanse overheersing. De Spanjaard is katholiek en er is al lange tijd een onvrede met de katholieke kerk. Veel mensen zijn het niet eens met de manier van doen van de kerk. Er wordt te veel geld verdiend over de rug van arme gelovige mensen. Zo komen in Alkmaar twee dingen bij elkaar en de vlam gaat in de pan. In de grote of St Laurens kerk worden beelden kapot gesmeten, paters worden opgehangen en de katholieke bevolking wordt verjaagd uit de kerk. Nederland wordt protestant en boven de grote rivieren mogen katholieken niets laten zien en merken van hun geloof.

De katholieken vieren de mis in hun schuilkerkjes in de stad. In een van deze kerkjes krijgt het reliek een nieuw thuis. Alleen de zilveren engel verdwijnt. Hoogstwaarschijnlijk wordt deze omgesmolten en verkocht. Dat duurt zo tot onder Koning Willem III de wet op de godsdienstvrijheid wordt afgekondigd. Katholieken zijn weer vrij om een zichtbare kerk te bouwen. Ze pakken uit met de Laurentiuskerk aan het Verdronkenoord, door Cuijpers. Daar krijgt de reliek een nieuw thuis en een nieuwe zilveren engel. Dat is in het jaar 1853. Meer dan 300 jaar zijn katholieken onderdrukt door de overheid. Ze konden bijvoorbeeld geen ambtenaar worden.

De oude processies kunnen echter nog niet worden hervat. Het duurt nog tot 1982 totdat het processieverbod wordt opgeheven. In het jaar 2008 loopt de pastoor van Alkmaar met het reliek in zijn handen door de stad. De start van de processie vindt plaats in het gebouw waar het ooit zijn thuis had, de Grote of St Laurenskerk en het eindigt in de St Laurentius waar het nu verblijft. De klokken van de Grote kerk beieren als het reliek de oorspronkelijk plaats verlaat en halverwege de route nemen de klokken van de St Laurentius het over.

Het verhaal van het mirakel van Alkmaar vertelt ons veel. We kunnen er waarheid en waarachtigheid in ontdekken. Het vertelt dat liegen en bedriegen tegenover God niet het einde van Gods liefde betekent. God blijft ons nabij, als een liefdevolle vader, ook al gaan we in de fout. Dit verhaal vertelt ons ook dat afwijzen en discrimineren van een bevolkingsgroep gedurende meer dan 300 jaar, geen onherstelbare wonden toebrengt aan een maatschappij. Het is een verhaal over boeten doen, vergeven en verbinden. Een verhaal over liefde met de grote L.

Voor de Laurentiuskerk aan het Verdronkenoord is jaren geleden de Stichting Alkmaarse Cuyperskerk in het leven geroepen met als doel om gelden te funden om de kerk in een zo goed mogelijke conditie te houden en waar mogelijk te verbeteren (orgel, verwarming, zitcomfort, verlichting). Deze stichting bestaat uit bestuursleden, die zich daar sterk voor maken. Daarom steken zij veel energie in het binnenhalen van de gelden voor het instant houden van het gebouw. Bovendien doen zij ook al het voorbereidend werk wat hier voor noodzakelijk is. Uiteraard alles in overleg met het parochiebestuur. Voor meer informatie kijk op hun website.

De kerk is met regelmaat open voor gebed, voor bezinning, en voor bezichtiging. Er is altijd wel iemand aan het werk aan wie u iets kunt vragen.
Op de vrijdagen van april tot november, tijdens de Kaasmarktperiode, zijn er vrijwilligers speciaal voor de bezoekers aanwezig die eventuele vragen kunnen beantwoorden, en zo nodig de rust in de kerk proberen te bewaren. Er worden veel museale artikelen tentoongesteld. Er is met regelmaat een organist aan het spelen op het orgel boven op de koorzolder.

Het Heilig Bloedaltaar is in 1906 gebouwd ter ere van het ‘’miraculeuze bloedwonder van de stadt Alcmaer’’. De Haagse architect J.H. Tonnaer heeft het altaar ontworpen. Het altaar heeft fraai gepolychromeerd houtsnijwerk. Door de bouw van dit altaar verdween het St. Laurentiusaltaar dat daar vanaf 1861 gestaan had.

De orgelcommissie van de Stichting heeft zich beziggehouden met het vergaren van geld ten behoeve van de restauratie en verplaatsing van het Pels-orgel naar de koorzolder, zijn oorspronkelijke plek. In september 2016 is het orgel daadwerkelijk op de koorzolder geplaatst. Hier kunt u meer over het orgel lezen.

De Laurentiuskerk is in het bezit van een kazuifel uit de 18de eeuw. Het gaat om een kazuifel van het z.g. vioolkistmodel, met een drager van wit damast, met kruismotieven – ingeweven in gouddraad – en met op de rug het “Alziend Oog” in stralen- en wolkenkrans; de verdere decoratie bestaat uit manden met bloemen, losse bloemen en bladwerk. Het kazuifel is vermoedelijk rond 1750 vervaardigd. Het moet daarom al gedragen zijn bij vieringen in de Laurentiusstatie of in de Matthiasstatie.

Naast het oude kazuifel zijn er ook veel oude vaandels te vinden in de kerk.